"anlamı bozan cümle" soruları nasıl çözülmeli
Bilindiği gibi sınavlarda okuduğunu anlama becerilerini ölçen soru tiplerinden bir tanesi de bütünlüğü bozan cümleyi bulma sorularıdır. Bu tür sorularda bizden birbirine uygun olan, içlerinde referans sözcüklerin olduğu cümlelerin arasına, sonradan eklenmiş uygun olmayan cümleleri bulmamız istenmektedir.
Bu tür sorularda, uygun referans sözcüklerini bulma metoduyla rahatlıkla cevaba ulaşabiliriz.
Her bir paragrafın yoğunlaştığı bir konu olduğu gibi her cümlenin paragrafın konusuna uygun olacak şekilde bu konudan bahsetmesi gereklidir.
Bu tür soruları çözerken bilinmelidir ki; içerisine dışardan uygun olmayan bir cümle konulan paragrafımız aslında birbirini anlamca, gramerce ve konu bütünlüğünce tamamlayan dört cümleden oluşmaktadır.
En kestirme yol; ardı sıra gelen her iki cümleyi gramer, anlam bütünlüğü, konu paralelliği ve özne uyumunu dikkate alarak incelemektir. Eğer iki cümle birbirini ardı sıra uygun bir şekilde takip ediyorsa, cevap kesinlikle geride kalan üç cümleden bir tanesidir. Bunları da daha ayrıntılı bir şekilde inceledikten sonra doğru olan şıkka ulaşabiliriz.
Soruyu çözmede şu sıra esas alınmalıdır:
Öncelikle metnimizi baştan sona bir kere okumalıyız. Sonra, sondan başlayarak beşinci cümlenin gramer ve anlamca kendisinden önceki dördüncü cümleyle mi yoksa üçüncü cümleyle mi uygun olup olmadığına dikkat etmeliyiz. Sonra da bu işlemi dört’ten → üç + iki’ye, üç’ten → iki + bir’e en sonda iki’den bir’e uygularız. Birbirini ardı sıra takip eden herhangi iki cümle birbirlerine uygun olduğunda geride kalan üç cümle arasında cevaba ulaşmak kolay olacaktır.
Akıldan çıkarılmamalıdır ki;
Akıldan çıkarılmamalıdır ki; sözü edilen cümleler arası paralelliğin birbirini takip eden her iki cümlede aranması şarttır. Çünkü uygun olmayan ara cümleler çok bariz bir şekilde görülecektir. Eğer istenirse soruyu çözmede sıralamaya birinci cümleden de başlanabilir.
Diyelim ki
Diyelim ki birinci ve ikinci cümlelerin her açıdan uyumunun olduğunu ama üçüncü cümlenin bu uyumu bozduğunu gördük hemen cevap üçüncü cümledir demeyeceğiz, çünkü belki üçüncü cümle kendinden sonraki dördüncü cümleyle uygundur. Diyelim ki üçüncü cümle dördüncü cümleyle de uygun değil o zaman ne yapmalıyız? Cevap hala belli değildir. Şu halde beşinci cümleye de bakılır, sonra üç, dört ve beşinci cümleler arasında birbirine anlamca uygun olması gereken ardı sıra olan iki cümle tespit edilir. Geriye zaten cevap olacak olan cümle kalır.
